Bij het zoeken naar geschikte aandelen vind ik het belangrijk om het groeipotentieel van het onderliggende bedrijf te beoordelen. Daarmee bedoel ik niet dat ik op zoek ga naar ondernemingen die hun omzet jaarlijks met tientallen procenten tegelijk zien toenemen. Bedrijven kunnen immers ook te snel groeien. Liever zie ik de mogelijkheid tot stabiele, voorspelbare en terugkerende omzetgroei, ruim boven het inflatiecijfer.
Groei kan verschillende betekenissen hebben. Voor bedrijven kan groei onder meer betekenen dat het klantenbestand aandikt, dat de omzet of de winst stijgt of dat de marktkapitalisatie toeneemt. Ik doel in dit artikel op omzetgroei. Het is mogelijk om zonder omzetgroei, door efficiënt kostenbeheer, de marges te verbeteren en daardoor winsten te zien toenemen, maar dat is niet duurzaam. Besparingsmogelijkheden zijn immers beperkt. Uiteindelijk komt het altijd neer op omzetgroei. Hoe hoger op de winst- en verliesrekening groei zich manifesteert, hoe kwalitatiever de groei beschouwd kan worden. Sterke organische omzetgroei classificeer ik daarom als de meest aantrekkelijke vorm van groei dat een bedrijf kan genereren.
Kortom, groei is wenselijk, maar er bestaan veel manieren om groei te bekomen en niet alle kansen zijn even aantrekkelijk of duurzaam. Hieronder overloop ik enkele mogelijkheden voor ondernemingen om te groeien en ga iets dieper in op structurele veranderingen, ook wel seculaire trends genoemd, die kunnen uitmonden in vrijwel grenzeloze opportuniteiten. Bedrijven die daarop kunnen anticiperen verdienen je volledige aandacht.
Geografische expansie
Indien er binnen de landsgrenzen weinig ruimte is voor verdere expansie kan een onderneming er voor kiezen om buitenlandse markten aan te boren. Als een bedrijf hierin slaagt biedt dat perspectief, maar tegelijkertijd gaat deze strategie gepaard met heel wat uitdagingen. Het is mogelijk dat de beoogde synergiën niet gerealiseerd worden, er kunnen onverwachte kosten opduiken, er zullen beleidsmaatregelen en procedures opgesteld moeten worden om internationaal zaken te doen, er kan sprake zijn van cultuurverschillen en taalbarrières, er kan op protectionisme worden gestuit en het bedrijf zal worden geconfronteerd met buitenlandse reguleringen en wetten. Voorts is niet elk ondernemingsmodel zomaar door te trekken naar het buitenland. Er bestaan tal van voorbeelden waarbij grote organisaties met een geslaagd binnenlands businessmodel faalden om het succesparcours in het buitenland te vervolgen. De aard van de business speelt een grote rol in de mate van succes bij geografische expansie. Ondernemingen die leunen op lokale schaal- en distributievoordelen zullen het moeilijker hebben dan bedrijven met bekende merknamen. Sterke merken zijn uitermate schaalbaar en indien ondernemingen een nieuwe markt betreden zal er in sommige gevallen bovendien direct vraag zijn naar de producten omdat veel reclamecampagnes, soms uit een ver verleden, de potentiële klanten al hebben bereikt. Adidas is hiervan een uitstekend voorbeeld. Het merk is bijna overal ter wereld verkrijgbaar, maar in de schaarse landen waar dat nog niet het geval is zien jonge voetballertjes hun idolen in de Champions League schitteren in sportkledij van adidas, wat de vraag ten goede zal komen eens dat de goederen wél beschikbaar zijn. Wanneer een bedrijf er een aantal keren in geslaagd is in enkele landen een succesvol avontuur aan te gaan, dan is de kans groter dat dit elders ook zal lukken.
Winnen van marktaandeel
Als er sprake is van een stagnerende of krimpende eindmarkt is het winnen van marktaandeel een andere manier om toch te groeien. Wordt de taart kleiner? Neem er dan een groter stuk van. Maar als het veroveren van marktaandeel niet gepaard gaat met een groeiende eindmarkt beschouw ik dit niet als de meest aantrekkelijke vorm van groei omdat er op sectorniveau altijd verliezers zullen zijn. Bovendien wordt er in een stagnerende eindmarkt fel om marktaandeel gestreden wat resulteert in lagere marges ten gevolge van een prijzenoorlog.
Prijszettingskracht
Een andere, bijzonder aantrekkelijke maar eerder uitzonderlijke benadering, is groeien door middel van jaarlijkse prijsverhogingen. Sommige ondernemingen zijn in staat jaar na jaar hun prijzen te verhogen zonder tijdens dit proces hun klanten te zien afhaken. Dit soort bedrijven zijn schaars want in de meeste gevallen stapt de klant bij een prijsverhoging eenvoudigweg over naar een goedkopere aanbieder. Structurele prijsverhogingen zijn dus enkel mogelijk wanneer het bedrijf over een uniek product of dienst beschikt waarvoor geen geschikte alternatieven bestaan. De klant is dan als vanzelf bereid om te betalen. Deze vorm van groei is natuurlijk erg aanlokkelijk want er zijn geen directe investeringen voor nodig. Een prijsverhoging zorgt voor hogere omzet en vertaalt zich onmiddellijk naar hogere winst. Wel dient de onderneming te allen tijde te waken over de kwaliteit van het product aangezien prijskracht enkel kan worden volgehouden als de verwachtingen van de klant stelselmatig worden ingelost. Tenslotte moet met prijsverhogingen voorzichtig worden omgesprongen. Indien het management haar hand overspeelt zal er zonder twijfel op weerstand van zowel consumenten als regulatoren worden gestuit waardoor de kans bestaat dat die laatste zullen ingrijpen. Een gerichte, doordachte aanpak is daarom essentieel.
Differentiatie
Behalve directe prijsverhogingen kan een bedrijf zich onderscheiden door eigenschappen van producten of diensten aan te passen zodat er een alternatief ontstaat met een uniek karakter, ook wel differentiatie genoemd. Denk aan producten of diensten die efficiënter zijn, het gemak voor de klant verhogen, de kwaliteit verbeteren, de status van de consument vergroten of een unieke beleving bieden. Nespresso brengt regelmatig beperkte oplages uit van koffiecapsules. Diageo, de wereldmarkleider in sterkedrank, kwam met een lactose- en glutenvrije en zelfs veganistische variant van het oorspronkelijke Baileys op de proppen en bierproducenten overal ter wereld spelen in op de vraag naar gezondere keuzemogelijkheden door alcoholvrije bieren op de markt te brengen. Al deze alternatieven hebben een ding gemeen. Ze zijn duurder en leiden tot zowel groei als hogere marges.
Innovatie
Groei kan aangevuurd worden door innovatie. Succesvol innoveren werkt nieuwe vraag in de hand en ondersteunt de groei. Bedrijven die ruime budgetten voor onderzoek en ontwikkeling vrijmaken zullen meer kans hebben om nieuwe producten in de markt te zetten en daardoor competitief te blijven. Hoe goed een product ook is, uiteindelijk zal het verbeterd moeten worden, een nieuwe levensfase moeten ingaan, of compleet vervangen moeten worden om aan de steeds veranderende behoeften van consumenten te voldoen en de concurrentie een stap voor te blijven. Microsoft zou vandaag niet een van de grootste bedrijven ter wereld zijn indien het genoegen had genomen met het succes van de eerste versie van Windows. Constante innovatie leidde tot verbeterde en compleet nieuwe producten en tilde het bedrijf, steeds opnieuw, naar een hoger niveau.
Overnames
Een onderneming kan op eigen kracht groeien, maar ook extern, door middel van overnames. Nochtans zijn volgens meerdere studies 70% tot 90% van de acquisities niet succesvol. Soms blijken verschillende bedrijfsculturen moeilijk met elkaar te versmelten, wordt het management te veel afgeleid van hun taken met betrekking tot de corebusiness, of wordt er gewoonweg te veel betaald om een concurrent in te lijven. Al moeten we dit laatste ook enigszins in perspectief plaatsen, want zelfs een overname die in eerste instantie te duur lijkt, kan vruchtbaar zijn. Door een overname te doen verwerft een bedrijf bijvoorbeeld een marktpositie dat het anders niet gehad zou hebben, krijgt het toegang tot technologie die het niet zelf heeft ontwikkeld, heeft het mogelijkheden tot synergiën in de productportefeuille of kostenbesparingen en krijgt het waardevolle en creatieve werknemers die het anders niet had kunnen bemachtigen. Er zijn genoeg voorbeelden te vinden van ondernemingen die wel een succesvolle overnamestrategie hanteren. Niet zelden gaat het in zulke gevallen om bolt-on overnames. Dat zijn overnames van kleinere spelers die op eigen kracht tegen de limieten van hun mogelijkheden stuiten. Onder een groter, overkoepelend orgaan krijgen ze toegang tot infrastructuur, expertise en marktkennis die verdere expansie mogelijk maken. In dat kader kunnen gerichte overnames voordeel bieden. Idealiter groeit een bedrijf organisch, maar desalniettemin zijn er bedrijven te vinden die een uitstekend overnamebeleid hanteren.
Cyclische en seculaire groei
Cyclische groei treedt op tijdens periodes van economische expansie. Deze groei is niet blijvend van aard en sterk afhankelijk van de staat van de economie. Een autoproducent zal toenemende vraag ervaren bij een bloeiende economie omdat mensen dan geneigd zijn het geld te laten rollen. Tijdens een recessie houdt men eerder de hand op de knip waardoor op duurzame goederen zoals voertuigen als eerste wordt bespaard. Een extra onderhoudsbeurt is meestal voldoende om de aankoop van een nieuw model uit te stellen, waardoor de autoproducent haar omzet ziet afkalven.
In tegenstelling tot cyclische groei trekt seculaire groei zich weinig aan van de huidige staat van de economie. Het ontstaat door maatschappelijke en demografische veranderingen die langer duren dan een economische cyclus. Meestal begint het met een subtiele verandering binnen een markt die stelstelmatig aan momentum wint en vervolgens soms wel decennialang duurt. De vraag naar bepaalde producten wordt daardoor een geruime tijd bevorderd. Markten waar dit soort groeikansen tot uiting komen zijn prima in staat om de groei van een bedrijf te absorberen en ik beschouw de blootstelling aan structurele trends voor een onderneming, en voor de belegger, als uitermate aantrekkelijk. Ik ga dan ook bewust op zoek naar duurzame groei met een seculair sausje. Thema’s die ik hieronder aanhaal bieden tal van opportuniteiten, maar houd er rekening mee dat deze voor de hand liggende kansen vaak al door de markt zijn herkend en dus grotendeels in de prijs van aandelen verwerkt zitten. Dat neemt niet weg dat je er uitstekende lange termijn resultaten mee kan behalen, maar wees je wel bewust van het feit dat je een premie betaalt om mee te liften op de rooskleurige vooruitzichten van die bedrijven.
Digitalisering
Digitalisering is een onmiskenbaar voorbeeld van een structurele verandering, maar tevens een veelomvattend begrip waaronder uiteenlopende trends gecatalogeerd kunnen worden. Denk aan de shift van cashgeld naar elektronische alternatieven, aan bedrijven die hun processen steeds vaker onderbrengen in de cloud, of aan gedrukte media die worden vervangen door digitale oplossingen. Ook bij bedrijven als Spotify of Netflix, die fysieke dragers overbodig maakten, is sprake van digitalisering. Zal een recessie consumenten hun Netflix of Spotify abonnement doen opzeggen? Dat kan. Maar zal een recessie de eerdere veranderingen kunnen ondermijnen, waardoor de massa zal terugkeren naar fysieke alternatieven? Neen. De hervormingen zijn onomkeerbaar geworden. Covid-19 deed dit proces zelfs nog versnellen. De CEO van Microsoft, Satya Nadella, liet in april 2020 optekenen dat in een tijdsbestek van twee maanden een digitale transformatie heeft plaatsgevonden die normaal twee jaar duurt. Het gebruik van Microsoft producten als Teams, Skype en cloudtoepassingen zit in een stroomversnelling.
Vergrijzing
Een andere structurele trend is de wereldwijde vergrijzing. Dankzij de welvaartstaat en verbeterde medische voorzieningen is onze levensverwachting de voorbije decennia behoorlijk toegenomen. De huidige levensverwachting ligt volgens de Verenigde Naties wereldwijd op 70 jaar en er wordt verwacht dat de gemiddelde leeftijd tussen 2045 en 2050 zal toenemen tot 77 jaar. Tegen het einde van de 21e eeuw zal de globale levensverwachting op 83 jaar liggen. Oudere mensen spenderen doorgaans minder dan jonge mensen en senioren zijn bovendien voor veel sectoren een moeilijk publiek omdat ze op gebied van marketing vrijwel alles al hebben meegemaakt. Toch zijn er sectoren die kunnen profiteren van de oplopende vergrijzing, zoals de medische sector. Bedrijven en producenten van medische apparatuur zullen een rol spelen bij de stijgende levensverwachting en hiervan eveneens de vruchten plukken. Ook is in deze sector de prijs geen belangrijk criterium voor de consument. Gezondheid en comfort komen op de eerste plaats. Houd bedrijven die de babyboomers viseren goed in de gaten, want er zijn nog genoeg manieren te verzinnen die het leven van senioren kunnen vergemakkelijken. En vermoedelijk zijn oudere mensen bereid om daarvoor in de buidel te tasten. Immers, mensen van 60 jaar en ouder, de stille generatie en de babyboomers, houden gezamenlijk meer dan de helft van de wereldwijde rijkdom in handen. De grijze markt biedt immens potentieel.
Verstedelijking
Eveneens is de massabeweging van mensen naar de stad, ook wel verstedelijking of urbanisatie genoemd, een structurele verandering. Momenteel woont ongeveer de helft van de wereldbevolking in steden. De Wereldgezondheidsorganisatie verwacht dat dit aantal tegen 2050 oploopt tot 70%. In 2017 waren volgens de Verenigde Naties 29 steden met meer dan 10 miljoen inwoners. In 2030 wordt verwacht dat dit er 43 zijn waarvan 14 steden meer dan 20 miljoen inwoners tellen. Om dat in goede banen te leiden zal fors in infrastructuur moeten worden geïnvesteerd, wat voor diverse bedrijven kansen zal opleveren. Denk bijvoorbeeld aan het feit dat mensen in de stad steeds meer verticaal gaan wonen, waar een bouwbedrijf of liftproducent van kan profiteren. Tevens leeft men steeds dichter op elkaar, wat de vraag naar beveiliging van gebouwen zal doen toenemen. Het belang van beveiliging zal eveneens groter worden rondom infrastructuur en transport.
Gezonde en ongezonde leefgewoonten
De volgende thema’s staan lijnrecht tegenover elkaar. Enerzijds zien we dat mensen zich bewuster worden van het belang van een gezonde levensstijl. Veel bedrijven spelen hierop in. Er wordt vaker gekozen voor biologische of organische voeding en men is meer in de sportschool te vinden. Men doet vaker beroep op dieetadvies en de verkoop van fitnesstrackers en smartwatches zit in een stroomversnelling. Voor velen is een gezonde levensstijl een prioriteit geworden. Anderzijds zien we helaas een toename in het aantal mensen dat ziek wordt wegens een ongezonde levensstijl door te weinig beweging of slechte voedingsgewoonten, met ongewenste gevolgen zoals een hoge bloeddruk, afwijkende cholesterolwaarden en aandoeningen zoals diabetes. Volgens data van de Internationale Diabetes Federatie wordt verwacht dat in 2035 wereldwijd 592 miljoen mensen aan suikerziekte zullen lijden. Een toename met maar liefst 55% ten opzichte van 2013. Tegen die tijd zullen wereldwijd veel meer mensen aan obesitas lijden dan aan honger, terwijl dat nog niet zo lang geleden omgekeerd was. Zolang er geen genezend medicijn wordt ontwikkeld voor diabetes zullen de patiënten levenslang op regelmatige basis insuline nodig hebben, een gebied waar farmaceutische bedrijven als Novo Nordisk of Eli Lily actief zijn.
Groeiende middenklasse in opkomende markten
Nog een onomkeerbare verandering is de groeiende middenklasse in opkomende markten, met het omvangrijke en snelgroeiende China en India voorop. Wanneer bevolkingsgroepen een bepaalde inkomensgrens overschrijden, worden het consumenten. Deze groepen zullen gaan spenderen op manieren die wij al zolang we ons kunnen herinneren als normaal beschouwen. De middenklasse wordt beschouwd als de motor van de economie. De toenemende welvaart in opkomende markten biedt perspectief voor lokale bedrijven, maar ook voor buitenlandse multinationals. De producten van Westerse bedrijven blijken daar erg geliefd. Een greep uit het aanbod van spelers die actief zijn in opkomende markten zijn L’Oréal, Colgate Palmolive, Unilever en Starbucks. Kortom, groei is in opkomende markten te vinden en je hoeft zelfs niet rechtstreeks in die markten te investeren om in te spelen op het thema.
Premiumisatie
In de ontwikkelde markten zien we een ander soort trend. Hier consumeren we niet meer, maar er wordt wel steeds meer voor betaald. Dat fenomeen wordt ook wel premiumisatie genoemd. De consument wordt steeds kritischer en verkiest kwaliteit en exclusiviteit boven kwantiteit. Je merkt dat onder meer in de horeca, waar de klant steeds vaker voor beleving kiest en bereid is daarvoor diep in de buidel te tasten. Je ziet het verschijnsel tevens terug bij spelers zoals LVMH en Hermès die luxegoederen met een statusverhogend effect aanbieden of bij alcoholproducenten die de vraag naar speciale dranken zien toenemen en ambachtelijke bieren steeds populairder zien worden. Premiumisatie is tegenwoordig alom aanwezig.
Talloze trends
Als je goed om je heen kijkt zal je trends blijven vinden en er zullen er ongetwijfeld nog bijkomen. Huisdieren worden in ontwikkelde landen vaker als een volwaardig lid van de familie behandeld, met een groeiende en lucratieve markt voor dierenvoeding en toebehoren als gevolg. Kwaliteitscontroles moeten aan steeds strengere voorwaarden voldoen waar test- en inspectiebedrijven van zullen profiteren. Het globaal tekort aan water, de klimaatuitdagingen en de groeiende markt van elektrische voertuigen zullen talloze bedrijven kansen bieden.
Idealiter gaan structurele veranderingen gepaard met andere groeimogelijkheden, zoals dat het geval is bij het Amerikaanse bedrijf Nike. De wereldmarktleider in sportschoenen groeit door middel van prijsverhogingen, differentiatie, geografische expansie, het winnen van marktaandeel en door de aanwezigheid van megatrends zoals de stijgende vraag van de toenemende middenklasse in opkomende markten en de bewustwording van een gezondere levensstijl.
Conclusie
De langetermijnbelegger gaat steeds op zoek naar bedrijven die in staat zijn om te groeien. Maar groei kent vele gezichten, zoveel is in dit artikel duidelijk geworden. Groei kan nagejaagd worden door buitenlandse markten aan te boren, door marktaandeel te veroveren en door middel van prijsverhogingen. Ook kunnen differentiatie en innovatie tot groei leiden. Soms biedt een doordachte overnamestrategie kansen om uit te breiden en tegelijkertijd waarde te creëren, maar bedrijven die daar keer op keer in slagen, zijn schaars. Voor de meeste ondernemingen geldt dat organische groei het meest wenselijk is.
Tenslotte heeft de buy&hold belegger extra oog voor seculaire trends, die grenzeloze mogelijkheden bieden. Ik ga niet specifiek op zoek naar bijzonder hoge groei, maar wel naar groei die bijzonder lang vol te houden is. Seculaire thema’s kunnen daarbij helpen omdat ze het mogelijk maken om de groei van bedrijven die eraan zijn blootgesteld jarenlang, soms zelfs decennialang, te absorberen. Reden te meer om een groot deel van je portefeuille te reserveren voor bedrijven die kunnen profiteren van een seculaire rugwind.